Bezpieczeństwo kierowcy zawodowego jest jednym z kluczowych aspektów, który wpływa na skuteczność i efektywność transportu drogowego. Zarówno bezpieczeństwo w trakcie jazdy, jak i podczas postojów, odgrywa istotną rolę w zapewnieniu nie tylko zdrowia i życia kierowców, ale także ochrony przewożonych ładunków oraz innych uczestników ruchu drogowego. Główne aspekty bezpieczeństwa kierowców zawodowych to bezpieczeństwo związane z samym prowadzeniem pojazdu – obejmujące technikę jazdy, stan techniczny pojazdu oraz przestrzeganie przepisów drogowych, a także bezpieczeństwo na postojach – w tym zabezpieczenie pojazdu i ładunku przed kradzieżą, czy dbanie o zdrowie i odpoczynek kierowcy w trakcie przerw w trasie. 

Nowoczesne technologie 

Wraz z rozwojem technologii, nowoczesne ciężarówki są wyposażone w zaawansowane systemy bezpieczeństwa, które pomagają kierowcom prowadzić pojazdy w sposób bezpieczny i odpowiedzialny.  Do takich zaliczamy m.in:  

• system monitorowania martwego pola (Blind Spot Monitoring System): Wykorzystuje czujniki, kamery lub radary do monitorowania obszarów niewidocznych dla kierowcy, zwłaszcza podczas zmiany pasa ruchu. 

• system awaryjnego hamowania (Emergency Brake Assist): Reaguje automatycznie, gdy wykryje niebezpieczeństwo kolizji z przeszkodą lub innym pojazdem.  

• asystent pasa ruchu (Lane Departure Warning System): Monitoruje pozycję pojazdu na drodze i ostrzega kierowcę, gdy zbliża się do linii podziału pasa ruchu bez włączania kierunkowskazu.  

• system kontroli stabilności (Electronic Stability Control): Pomaga utrzymać stabilność pojazdu poprzez monitorowanie ruchu kierownicy, prędkości pojazdu i innych czynników.  

Główne problemy kierowców  

Warunki sanitarne i niewystarczająca liczba miejsc parkingowych są jednymi z najbardziej rzucających się w oczy elementów, przez które kierowcy mogą nie lubić swojej pracy – takie wnioski płyną z raportu Polskiego Instytutu Transportu Drogowego “Zarobki kierowców zawodowych w Polsce 2023 – bezpieczeństwo i stan infrastruktury parkingowej”. Jako aktywny uczestnik rynku TSL od ponad 30 lat widzimy na tym polu duże zmiany, lecz wciąż nie nadążają za rozwojem transportu drogowego w UE. 

Warunki sanitarne 

Zawód kierowcy ciężarówki przyciąga zarówno mężczyzn, jak i kobiety więc ograniczona liczba sanitariatów oraz nieprzestrzeganie warunków sanitarnych stanowią istotne utrudnienia dla komfortu pracy. 7 na 10 kierowców uważa, że stan infrastruktury sanitarnej jest na niskim lub bardzo niskim poziomie. W wielu miejscach nie ma nawet osobnych toalet dla kobiet. Dostęp do bieżącej wody, a zwłaszcza do wody pitnej, powinien być standardem, jednak często kierowcy muszą prosić o wodę do bańki lub płacić za nią. Jest to widoczne szczególnie na parkingach w Niemczech. Prawie 1/3 kierowców uważa, że w Polsce są najlepsze miejsca postojowe. Na kolejnym miejscu także znalazły się Niemcy. Ciekawym przypadkiem są z kolei Czechy, które posiadają bezpieczne parkingi, ale stosunkowo słabo wyposażone. Jedynie 3% wskazało naszych sąsiadów jako miejsce z dobrą infrastrukturą. Odmiennie jest we Francji. Można określić tamtejsze postoje, jako dobrze wyposażenie (18%), ale niebezpieczne. 

Bezpieczeństwo podczas postoju 

39% respondentów uważa parkingi za niebezpieczne lub bardzo niebezpieczne. W ocenie bezpieczeństwa parkingów Polska wypada najlepiej, uzyskując pozytywne opinie od ponad połowy kierowców. Natomiast Hiszpania, Francja i Włochy są wymieniane jako kraje, gdzie kierowcy czują się najmniej bezpiecznie.  To tam odnotowuje się najwięcej kradzieży oleju napędowego, ładunków, dokumentów i przedmiotów wartościowych z kabiny oraz gwałtownych ataków migrantów na ciężarówki jadące do Anglii.  Osobny problem stanowi fakt, że kierowcy niechętnie wzywają policję po odkryciu uchodźców w swoim aucie, ponieważ boją się oskarżenia o współudział w przestępstwie. Często bardzo trudno im udowodnić, że o niczym nie wiedzieli. Inny zarzut wobec zachodnich służb, niezwiązany bezpośrednio z komunikacją, dotyczy tego, że funkcjonariusze zwyczajnie nie radzą sobie z przestępczością, zwłaszcza w przypadku nielegalnych imigrantów. Zarówno naczepa, jak i podwozie ciężarówki to miejsca, w których stosunkowo łatwo się (lub coś) ukryć, więc bywają wykorzystywane przez nielegalnych imigrantów i przemytników. W SKAT aby zapobiegać takim sytuacjom wykorzystujemy aplikację UK Truck Check od firmy Inero. Dzięki niej możemy kontrolować czy nasz kierowca wykonuje wszystkie niezbędne czynności by zminimalizować ryzyko wwiezienia nielegalnych imigrantów do Anglii. 

Zdecydowanie, zdaniem branży potrzeba nam więcej parkingów z ochroną, okamerowaniem, dobrym ogrodzeniem, gdyż w takich miejscach poziom bezpieczeństwa jest dla kierowców najważniejszy.   

Brak monitoringu i oświetlenia 

Niski poziom bezpieczeństwa na parkingach często wynika z braku monitoringu oraz niewystarczającego oświetlenia w nocy. Kierowcy podkreślają, że problemem jest również niedostateczne działanie służb ochrony. 

Kierowcy ciężarówek, znani z radzenia sobie z problemami na własną rękę, często unikają wzywania pomocy nawet w sytuacjach tego wymagających. Nowoczesne technologie, które stają się coraz bardziej dostępne również w kabinach ciężarówek, mogą znacząco poprawić komunikację i tym samym wpłynąć na bezpieczeństwo. Dlatego nie należy zaniedbywać kwestii komunikacji, co jest zadaniem nie tylko dla samych kierowców, ale także dla ich pracodawców, zleceniodawców. 

Mała ilość parkingów 

Parkingów wciąż jest za mało lub są nieergonomicznie zaprojektowane – tak, że ich układ pozwala na pomieszczenie o wiele mniejszej liczby pojazdów (w szczególności zestawów ciężarowych), niż wynikałoby to z dostępnej powierzchni. Co prawda kolejne państwa testują w tym zakresie nowatorskie rozwiązania, jednak wiele z nich nie spotyka się z aprobatą kierowców. Mowa tutaj chociażby o tzw. parkingach kolumnowych na terenie Niemiec. Ich konstrukcja zakłada, że truckerzy będą stawiać auta jedno za drugim, w zależności od długości planowanego postoju. Praktyka jednak pokazuje, że nie wszyscy przestrzegają deklarowanego czasu, blokując tym samym wyjazd tym, którzy zaparkowali za nimi.  

Dodatkowo, umiejscowienie miejsc parkingowych pomiędzy hałasującymi obiektami utrudnia normalny odpoczynek podczas przerw. Na osobne zdanie zasługuje również brak specjalnych ramp do odśnieżania ciężarówek oraz często występujące zakazy wymiany ogumienia, co dodatkowo utrudnia pracę kierowcom. 

Parkingi oraz miejsca załadunku i rozładunku są kluczowe dla transportu, ale opinie kierowców na ich temat są podzielone. 31% uważa je za złe, 28% za dobre, a 4 na 10 badanych nie ma jednoznacznej opinii. Ogólnie, 69% respondentów uznaje stan infrastruktury parkingowej w Europie za zły. 

Jak można zwiększyć bezpieczeństwo kierowców na zagranicznych trasach? 

Należy odpowiednio wyposażyć auta: w mechanizmy antywłamaniowe, monitoring pojazdu, system E-Call z opcją automatycznego powiadamiania nie tylko o wypadku, ale i o napadzie, rozwiązania telematyczne na czele z geofencingiem (systemem wysyłającym sygnały do ustalonych osób bądź instytucji, jeżeli auto zboczy z ustalonej trasy, znajdzie się poza określoną strefą lub jego przestrzeń ładunkowa zostanie naruszona). Dodatkowo niezbędne są inwestycje w lepszą infrastrukturę parkingową, zapewnienie odpowiednich warunków sanitarnych oraz zwiększenie poziomu bezpieczeństwa poprzez monitoring i odpowiednie oświetlenie miejsc postojowych. Warto również wspierać rozwój technologii ułatwiających komunikację i zarządzanie ryzykiem, co może znacząco wpłynąć na komfort i bezpieczeństwo pracy w tej wymagającej profesji.